Ngày nay, vấn đề mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ đang có xu hướng ngày càng gia tăng. Nếu không  được xét nghiệm tiểu đường thai kỳ sớm và được chẩn đoán kịp thời, điều này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho mẹ bầu. Vậy xét nghiệm tiểu đường thai kỳ ở tuần bao nhiêu? khi nào? xét nghiệm như thế nào? Tất cả những băn khoăn trên của mẹ bầu sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.

1. Tiểu đường thai kỳ là gì?

Tiểu đường thai kỳ được biết đến là tình trạng cơ thể có khả năng dung nạp đường huyết đang rối loạn. Vì vậy khiến cho lượng đường huyết tăng cao quá mức quy định trong thời gian mang thai. Theo nhiều nghiên cứu thống kê, chế độ ăn không cân đối và độc hại sẽ khiến 2-5% thai phụ mắc tiểu đường thai kỳ.

Bệnh tiểu đường thai kỳ có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ. Tuy nhiên, các mốc xét nghiệm khi mang thai phổ biến hàng đầu là rơi vào khoảng khoảng 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối của thai kỳ.

Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh

Bệnh tiểu đường thai kỳ gây nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cho mẹ bầu và và thậm chí là em bé trong bụng ở giai đoạn mang thai cũng như sau khi sinh. Tuy nhiên, những rủi ro này có thể được cải thiện trong điều kiện được phát hiện sớm và có phương pháp điều trị hiệu quả.

2. Tại sao cần xét nghiệm để tầm soát tiểu đường thai kỳ?

Bất kỳ phụ nữ nào cũng bị tiểu đường thai kỳ khi mang thai. Đặc biệt là trong một vài trường hợp, nguy cơ tiểu đường sẽ gia tăng nếu:

• Chỉ số khối cơ thể của mẹ kí hiệu BMI trên 30.
• Trước đây mẹ bầu đã có một em bé nặng 4,5kg trở lên khi mới sinh.
• Mẹ bầu đã có tiền sử bị tiểu đường thai kỳ trong lần mang thai trước.
• Trong gia đình có người bị tiểu đường.

Nếu thuộc một trong những trường hợp nào trên thì mẹ bầu nên làm xét nghiệm tiểu đường thai kỳ sớm.

Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ không thể kiểm soát tốt lượng đường trong máu dẫn đến các vấn đề lớn cho sức khỏe của  phụ nữ mang thai và em bé. Do đó việc xét nghiệm tiểu đường thai kỳ có quan trọng không? Thì câu trả lời chắc chắn là có bởi các lý do sau: 

• Bệnh tiểu đường thai kỳ ở phụ nữ khi không thể kiểm soát tốt sẽ dẫn đến lượng đường trong máu của em bé trong bụng tăng cao. Cân nặng của thai nhi sẽ cải thiện hơn mức bình thường. Không chỉ gây khó chịu cho người mẹ trong vài tháng cuối mà việc tăng cân ở thai nhi còn gây những khó khăn trong quá trình sinh nở.
• Hàm lượng polyhydramnios khiến quá nhiều nước ối trong bụng mẹ. Do đó, điều này có thể gây ra hiện tượng chuyển dạ sớm hoặc gặp các vấn đề khi sinh nở. 
• Khả năng sinh non của mẹ bầu cao hơn.
• Nguy cơ mẹ bầu bị tiền sản giật, là một tình trạng gây tăng huyết áp trong quá trình mang thai có hậu quả là  các biến chứng thai kỳ.
• Em bé khi sinh ra sẽ bị hạ đường huyết. Đồng thời có hiện tượng vàng da và mắt sau khi sinh.
• Khả năng thai nhi chết lưu có thể xảy ra, dù trường hợp này tương đối hiếm.

3. Khi nào nên làm xét nghiệm tiểu đường thai kỳ?

Chính vì những hậu quả đáng sợ mà mẹ cần lưu tâm đến việc xét nghiệm tiểu đường thai kỳ tuần bao nhiêu để kiểm soát nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ. Những phụ nữ chuẩn bị có thai hay các mẹ bầu cần chú ý các thời điểm thực hiện tầm soát phù hợp với bản thân mình.

Ở lần khám thai đầu tiên, mẹ bầu sẽ được bác sĩ sản khoa đánh giá nguy cơ cho căn bệnh này. Trường hợp thai phụ không nguy cơ, cách xét nghiệm tiểu đường thai kỳ, mẹ hãy thử đường huyết lúc đói. Nếu kết quả bất thường ở mức trên 92 mg/dL, mẹ cần tầm soát bằng nghiệm pháp dung nạp đường lúc thai từ 24 đến 28 tuần.

Trong trường hợp thai phụ có nguy cơ, quy trình xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là thực hiện tầm soát bằng nghiệm pháp dung nạp đường trong lần khám thai đầu tiên hay trong 3 tháng đầu. Kết quả bình thường mẹ bầu cũng nên lặp lại nghiệm pháp này lúc thai từ 24 đến 28 tuần.

Thời điểm được khuyến cáo tầm soát là trong giai đoạn tuần thai thứ 24 đến 28 bởi  bánh nhau lúc này đã phát triển hoàn thiện nhất, từ đó có thể tăng sản xuất các nội tiết tố kích thích glucagon, insulin, và tăng ly giải glycogen thành glucose ở gan. Kết quả là gây nên hiện tượng tăng đường huyết.

4. Quy trình xét nghiệm tiểu đường thai kỳ diễn ra như thế nào?

Phương pháp xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là dựa vào nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống. Các quy trình xét nghiệm tiểu đường thai kỳ được khuyến cáo thực hiện ở tất cả các sản phụ trong thời gian tuổi thai từ 24 đến 28 tuần.

Xét nghiệm thường được thực hiện khi các sản phụ sẽ được dặn dò ba ngày trước đó vẫn ăn chế độ tinh bột như bình thường. Sau đó theo quy trình là làm vào buổi sáng khi chưa ăn uống gì hoặc sau nhịn ăn ít nhất 8 giờ và không quá 12 giờ). 

Vậy xét nghiệm tiểu đường thai kỳ như thế nào? Đối với các bước xét nghiệm tiểu đường thai kỳ, đầu tiên, kỹ thuật viên sẽ lấy một mẫu xét nghiệm máu nhằm xác định chỉ số đường huyết lúc đói. Tiếp theo, sản phụ uống 200ml nước có pha 75g glucose trong 3 đến 5 phút. Sản phụ tuyệt đối không được hút thuốc, ăn, uống nước ngọt hay vận động mạnh gì trong khoảng thời gian trên. Sau đó 1- 2 tiếng, bác sĩ sẽ lấy thêm hai mẫu máu để đo đường huyết.

Kết quả bình thường sẽ cho ra đường huyết có các chỉ số sau:

• Lúc đói lượng đường > 92 mg/dL 
• Sau 1 giờ là lượng đường > 180 mg/dL 
• Sau 2 giờ là lượng đường > 153 mg/dL .

5. Lời khuyên cho mẹ bầu để điều trị tiểu đường thai kỳ

• Bổ sung đồ ăn có lợi cho sức khỏe vào khẩu phần ăn của mẹ bầu tiểu đường. Điều này sẽ giúp cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và khoa học. Mẹ nên thay thế các đồ ăn có đường sang các loại như trái cây, cà rốt,.. 
• Tập thể dục thường xuyên là một cách khác để kiểm soát lượng đường trong máu bằng việc cân bằng lượng thức ăn. Mẹ bầu dành mỗi ngày dành khoảng 30 phút hoạt động thể chất với cường độ vừa phải như đi bộ nhanh, bơi lội,…
• Theo dõi lượng đường trong máu thường xuyên vì chúng có thể thay đổi rất nhanh. 
• Uống Insulin trong trường hợp mẹ bầu cần khi được bác sĩ yêu cầu và dùng thuốc theo chỉ dẫn.
• Kiểm tra bệnh tiểu đường sau khi mang thai bằng các xét nghiệm bệnh tiểu đường từ khoảng 6 đến 12 tuần sau khi em bé được sinh. Hầu hết phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ sẽ hết ngay sau khi sinh. Nếu không biến mất, thì chuyển sang dạng bệnh tiểu đường loại 2.
• Tiến hành sàng lọc, xét nghiệm tiểu đường thai kỳ trong giai đoạn đầu và sau đó tiến hành xét nghiệm khác vào khoảng tuần thứ 24 đến 28 của thai kỳ.

Trên đây là một số thông tin về bệnh tiểu đường cũng như những vấn đề liên quan đến xét nghiệm tiểu đường thai kỳ. Mẹ bầu nên thực hiện đầy đủ tất cả các xét nghiệm theo yêu cầu của bác sĩ, để phòng ngừa cũng như an tâm hơn về sức khỏe của mẹ và bé trong suốt quá trình mang thai nhé!

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Siêu âm 4D thai 23 tuần – Mốc quan trọng thứ 4 của thai kỳ